قوتو یا قاووت شیرینی سنتی استان کرمان است. قاووت از ترکیب گیاهان دارویی، مغزها و شکر به دست میآید و پودری شکل است. قاووت از گذشته در میان مردم کرمان محبوب بوده و برای پذیرایی در مراسم مختلف استفاده میشده است. امروزه قاووت را بخشی به دلیل طعم آن و بیشتر به خاطر فواید قاووت مصرف میکنند. قاووت از ترکیب فوقالعادهای از گیاهان دارویی تهیه میشود و تعجبی ندارد که خاص قوتو تا این اندازه بالاست. در ادامه این مطلب نگاهی به فواید قاووت خواهیم انداخت.
قاووت از چه موادی تشکیل شده است؟
قاووت انواع مختلف دارد. قاووت نخود نارگیل، قاووت خشخاشی، قاووت گل محمدی و قاووت پسته ای از جمله قاووتهای معروف و محبوب در بازارند. البته این قاووتها به نسبت جدید هستند و قدیمیترین نوع قاووت، قوتو چهلگیاه است. این قووتو از گذشتههای دور در کرمان تهیه و استفاده میشده است. در جدول زیر مواد تشکیلدهنده این قاووت را میبینید.
جو | تخم کتان | تخم خرفه | تخم کاهو | دانه آفتابگردان |
شادهدانه | کنجد | موردانه | تخم گشنیز | سیاهدانه |
جدوا | هل باد | هل سبز | خشخاش | نخود |
فلفل سیاه | شقاقل | دانه قهوه | دارچین | زنجبیل |
روپاس | ریشه جوز | مرزنجوش | آویشن | پودر نارگیل |
مغز بادام | مغز پسته | مغز فندق | مغز گردو | بادام هندی |
زنیان | رازیانه | بابونه | بهار نارنج | جوز هندی |
میخک | افتیمون | زعفران | عاقرقرها | اسطوخدوس |
همانطور که میبینید این قاووت از ترکیب چهل گیاه دارویی و مغز به دست آمده است. در بعضی انواع قاووت مانند قاووت پستهای، شاهد استفاده از تنها دو یا سه عدد از این مواد هستیم. گاهی هم به دلایل مختلف مانند دسترسی نداشتن به مواد یا به خاطر صرفهجویی اقتصادی، تعدادی از این مواد حذف میشوند. با این حال، هشت ماده مهم هستند که ترکیبشان با هم همیشه قاووتی خوشمزه و پرخاصیت به دست میدهد و میتوان آنها را به نوعی ترکیبات اصلی قاووت نامید. در ادامه با این مواد و خواصشان آشنا خواهیم شد و خواص قاووت را خواهیم دید.
در صورتی که نمی دانید قوتو چیست: مقاله قاووت چیست را مطالعه کنید.
خواص مواد تشکیل دهنده قاووت
موادی که در ادامه گفته خواهد شد، مواد اولیه اصلی قاووت هستند و میتوانید مطمئن باشید در همه انواع قاووت مانند قاووت چهل گیاه به کار رفته اند:
دانه آفتاب گردان
این دانه که از گل آفتابگردان به دست میآید سرشار از مواد معدنی و ویتامین است. دانه آفتابگردان به صورت کاملاٌ بو داده شده در درست کردن قوتو استفاده میشود. چند مورد از خواص این دانه به شرح زیر می باشد:
- سرشار از ویتامین E و درمان کننده التهاب
- کاهش دهنده فشار خون
- درمان عفونت و افزایش مقاومت در برابر ویروسها
- بهبود جریان خون از بین بردن بیحالی
- کاهش دهنده کلسترول بد خون
- ترمیمکننده سلولهای آسیبدیده بدن
- کاهش سطح قند خون در دیابت
- بهبود دهنده خلقوخو
تخم کاهو
تخم کاهو، با رنگی سبر کدر و با طعمی تلخ یکی از دیگر موادی است که در قاووت به کار می رود. مهم ترین خواص تخم کاهو به شرح زیر می باشد:
- بهبود متابولیسم
- بهبود مشکلات قلبی
- کاهش التهاب
- جلوگیری از تکثیر میکروبها
- تقویت مغز و جلوگیری از آلزایمر
- از بین برنده سموم بدن
- خواص آنتی اکسیدانی
- بهبود دهنده بینایی
- بهبود دهنده خواب
- مستحکم کننده استخوانها
بذر کتان
بذر کتان دانههایی قهوهای رنگ است که در صورت خیس شدن ماده ای سفید و غلیظ از آن خارج میشود. بذر کتان بعد از شسته شدن و خشک شدن به ترکیب مواد قاووت اضافه میشوند و از خواص آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا بردن متابولیسم و کمک به لاغری
- کنترلکننده فشار خون
- کاهش کلسترول بد خون
- سرشار از امگا ۳ و اسیدهای چرب است
- سرشار از فیبر خوراکی است
- پروتئینهایی باکیفیت دارد که برای سلامت ضروریاند
- کمک به بهبود التهاب پوست
- کمک به بهبود علائم یائسگی
هل باد
هل باد یا هل سیاه دانهای بزرگ است که عطر و بوی تند دارد. هل باد را بعد از بو دادن کامل به مواد قوتو اضافه میکنند. این دانه یکی از گرانترین ادویههای دنیاست و خواص آن به شرح زیر است:
- درمان مشکلات تنفسی
- تقویت سیستم ایمنی
- ضد یبوست
- ضد تهوع
- آرامبخش قوی اعصاب
- پاکسازی سموم بدن
- غنی از ویتامین C
- آرامش دهنده قوی
تخم گشنیز
این گیاه از خانواده جعفری است و بذرهایی به رنگ سبز کمرنگ و بسیار سبک دارد. تخم گشنیز اسانس و عطری بسیار قوی دارد که در تولید قاووت از آن استفاده می شود. برخی از خواص تخم گشنیز به این شرح است:
- پوست را زیبا میکند
- دیابت را کنترل میکند
- رشد مو را افزایش میدهد
- به هضم بهتر غذا کمک میکند
- سرشار از فیبر است
- کلسترول را کنترل میکند
- سلامت قلب را بهبود میدهد
- التهاب مفاصل را کاهش میدهد
- به درمان مشکلات تیروئید کمک میکند
- واکنشهای حساسیتی را آرام میکند
تخم خرفه
تخم خرفه دانههای سیاه رنگ بسیار ریزی دارد که از گذشته در طب سنتی استفاده میشده است. این دانه سرشار از مواد مغذی و معدنی است و از مهم ترین خواص آن می توان به موراد زیر اشاره کرد:
- حفاظت از سلامت چشم
- تصفیه خون
- رفع التهابات گوارشی
- تسکین سرفه
- پاکسازی روده
- خونسازی
- کمک به سلامت رحم
- کالری پایین و کمک به لاغری
- جلوگیری از ابتلا به کلسترول
سیاه دانه
سیاه دانه یکی از معروفترین گیاهانی است که از دیرباز در میان مردم رواج داشته است. این دانه روغنی خواص فراوانی دارد و در ساختار قاووت هم به کار رفته است. خواص سیاهدانه به این شرح است:
- درمان اختلالات سوخت و ساز و کمک به کاهش وزن
- کاهش فشار خون و کلسترول
- افت قند خون در دیابت
- خاصیت آنتیاکسیدانی
- محافظت از کبد
- تقویتکننده معده و دستگاه گوارش
- جوانسازی پوست
- تقویت مو
- تسکین دردهای مفصلی
هل سبز
هل سبز از جمله ادویههای بسیار خوشطعم و خوشبویی است که در میان ایرانیان بسیار پرطرفدار و محبوب است. هلسبز در کنار مزه و عطر فوقالعاده خواص شگفتانگیزی دارد که در ادامه به آن پرداخته شده است:
- مقادیر بالای آنتی اکسیدان
- کاهش فشار خون
- ضد التهاب قوی
- درمان زخمهای معده
- تقویت معده
- کم کردن مشکلات گوارشی
- رفع بوی بد دهان و کمک به سلامت لثه
- آرامش دهنده اعصاب
خواص قوتو چیست
تا اینجا میدانیم قوتو از چه موادی تشکیل شده و خواص مربوط به اصلیترین مواد آن را هم با هم دیدم. قوتو از ترکیب این مواد با هم به دست میآید. اگر یکبار دیگر به لیست خواص مواد تشکیلدهنده قاووت نگاه کنید، میتوانید متوجه هماهنگی و شباهت این خواص با هم بشوید. همه این مواد طبع گرم دارند و در نتیجه طبع قاووت هم گرم است. قاووت ترکیبی از این مواد است و در نتیجه فواید قوتو هم ترکیبی از همین خواص نزدیک به هم هستند. به طور کلی میتوان خواص قاووت را در چند دسته خلاصه کرد:
- قاووت انرژیزا است و انرژی بدن را تامین میکند.
- قاووت آرامشبخش است و اعصاب را تقویت میکند.
- قاووت خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی دارد.
- قاووت به سلامت قلب، مغز، کبد و استخوانها کمک میکند.
- قاووت معده و دستگاه گوارش را تقویت میکند.
- قاووت سرشار از فیبر است و دستگاه ایمنی بدن را تقویت میکند.
جمعبندی
در این مقاله در مورد خواص و فواید قاووت پرداختیم، تا شما عزیزان هنگام خرید قاووت اطمینان کامل از معجزه آسا بودن این محصول کرمانی داشته باشید. اما در صورتی که برای شما سوالی در رابطه با خواص قاووت پیش آمد می توایند با ما در قسمت دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.
5 نظر
سلام،
من اهل استان همدان هستم. قاووت کرمان رو تهیه کردم، واقعا مقوی و خوشمزه است
مقاله خوبی بود مرسی از قاووت مادربزرگ
بانشکر از توجه شما
سلام
بهترین محل برای خرید قوتوی کرمان کجا هستش؟
سلام
برای خرید قوتو اگر ساکن شهر کرمان هستید یا قصد سفر به کرمان رو دارید، بازار کرمان هستش